Vol. 10 No. 2 (2025): Turkish Journal of Marketing
Articles

Motivations in recreational consumption: Evaluation of the theoretical framework through thematic content analysis

PDF (Turkish)
  • Cemal Gümüş
Cemal Gümüş
Lect. Dr., Zonguldak Bülent Ecevit University, Zonguldak, Türkiye

Published 10/25/2025

Keywords

  • Recreation, Motivation, Consumer Behaviour, Content Analysis, Theoretical Assessment

Copyright (c) 2025 Cemal Gümüş

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

How to Cite

Motivations in recreational consumption: Evaluation of the theoretical framework through thematic content analysis. (2025). Turkish Journal of Marketing, 10(2), 62-86. https://doi.org/10.30685/tujom.v10i2.217

Abstract

This study examines the extent to which motivation themes reported in recreational consumption align with theoretical expectations and across which contexts. A criteria-based search conducted between 25 July and 10 August 2025 identified 33 peer-reviewed empirical articles. Measurement labels were standardised in Turkish, synonyms were merged, and thematic content analysis was applied. The total count of theme occurrences is n=109. Findings indicate four core clusters rather than a single general profile: social–belonging, achievement–challenge, health–well-being, and relaxation–escape. Secondary themes—learning–exploration, novelty/thrill, body–appearance, appreciation of nature, and normative–ethical orientations—vary by setting. The overall structure is broadly consistent with Self-Determination Theory, Escape–Seeking, Push–Pull, the Leisure Motivation Scale, and the hedonic–utilitarian distinction. Practical implications include program designs that support autonomy and calibrate the challenge–skill balance, alongside community- and affiliation-oriented communication and responsible-consumption framing. As the study relies on secondary sources, and index coverage plus measurement heterogeneity precluded a statistical meta-analysis, generalizability is limited. In sum, the thematic content analysis enabled a text-based comparison with theory and revealed an underlying, context-sensitive structure of recreational motivation.

PDF (Turkish)

References

  1. Acar, A., Yalçın, Y., & Koçoğlu, C. M. (2021). Rekreasyonel aktivitelerde tüketiciyi motive eden faktörlerin yaşam doyumu üzerine etkisi: Turistik bir ürün olarak offroad örneği. Turizm Akademik Dergisi, 8(1), 97–114.
  2. Afridi, F. E. A., & Zeeshan, M. (2021). The relevance of leisure marketing activities among university level students. Revista Científica del Amazonas, 4(8), 38–48. https://doi.org/10.34069/RA/2021.8.04
  3. Akgül, B. M., Ertüzün, E., & Karaküçük, S. (2018). Leisure Benefit Scale: A study of validity and reliability. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 25–34.
  4. Akyol, C., & Akkaşoğlu, S. (2020). Gençlerin boş zamanlarında rekreasyon faaliyetlerine katılım engelleri üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2072–2089. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.649
  5. Akyüz, O., Alper, R., & Bayazıt, B. (2023). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon aktivitelerine katılım motivasyonu üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(2), 439–454. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1268020
  6. Ardahan, F., & Yerlisu Lapa, T. (2011). Açık alan rekreasyonu: Bisiklet kullanıcıları ve yürüyüşçülerin doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1327–1341.
  7. Arnold, M. J., & Reynolds, K. E. (2003). Hedonic shopping motivations. Journal of Retailing, 79(2), 77–95. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(03)00007-1
  8. Axelsen, M. (2009). The power of leisure: “I was an anorexic; I’m now a healthy triathlete”. Leisure Sciences, 31(4), 330–346. https://doi.org/10.1080/01490400902988283
  9. Aydın, İ., & Yaşartürk, F. (2017). Fitnes katılımcıların rekreasyonel etkinliklere yönelik motivasyon düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 3(Özel Sayı), 142–152.
  10. Ayyıldız Durhan, T., Özdemir, A. S., & Karaküçük, S. (2021). Motivation to participate in exercise in regular recreational exercise. International Journal of Recreation and Sports Science, 5(1), 42–50. https://doi.org/10.46463/ijrss.978762
  11. Bahar, O., & Kozak, M. (2012). Turizm ve rekabet. Ankara, Türkiye: Detay Yayıncılık.
  12. Barbopoulos, I., & Johansson, L. O. (2017). The Consumer Motivation Scale: Development of a multi-dimensional and context-sensitive measure of consumption goals. Journal of Business Research, 76, 118–126. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.03.012
  13. Başaran, Z. (2016). Rekreasyon yönetimi. Ankara, Türkiye: Gazi Kitabevi.
  14. Beard, J. G., & Ragheb, M. G. (1983). Measuring leisure motivation. Journal of Leisure Research, 15(3), 219–228. https://doi.org/10.1080/00222216.1983.11969557
  15. Biricik, Y. S., Sivrikaya, M. H., & Alaeddinoğlu, V. (2025). Motivation in university students participating in regular physical activity: Relationship with self-compassion and psychological resilience. Journal of Education and Recreation Patterns, 6(1), 101–112. https://doi.org/10.53016/jerp.v6i1.241
  16. Boudreau, P., Mackenzie, S. H., & Hodge, K. (2020). Flow states in adventure recreation: A systematic review and thematic synthesis. Psychology of Sport and Exercise, 46, 101611. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2019.101611
  17. Butler, G. D. (1940). Introduction to community recreation: Prepared for the National Recreation Association. New York, NY, USA; London, England: McGraw-Hill.
  18. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (36. bs.). Ankara, Türkiye: Pegem Akademi.
  19. Coşkun, G. (2021). Türk toplumunun boş zaman aktivitelerine katılım durumu: Motivasyon ve engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 50–64.
  20. Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408–424. https://doi.org/10.1016/0160-7383(79)90004-5
  21. Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York, NY, USA: Harper & Row.
  22. Çelikkanat Paslı, N., & Güçer, E. (2024). Rekreasyonel fayda algısı ve başarma ihtiyacı teorisi: Eylemli turist rehberleri üzerine bir uygulama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(1), 6–23. https://doi.org/10.24010/soid.1287117
  23. Çini, N. G., & Gençer, R. T. (2024). The relationship between online sport consumption motives and points of attachment of the professional football team fans. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 138–152. https://doi.org/10.33689/spormetre.1495254
  24. Çuhadar, A., Er, Y., Demirel, M., & Demirel, D. H. (2019). Bireyleri rekreasyon amaçlı egzersize motive eden faktörlerin incelenmesi. Spormetre, 17(3), 153–161. https://doi.org/10.33689/spormetre.562233
  25. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
  26. Demir, A., & Çetin, A. (2021). Rekreasyonel spor etkinliğine katılan ve profesyonel olmayan sporcuların motivasyon boyutları: Tarihi yarımada bisiklet turu üzerine bir araştırma. Journal of Sport for All and Recreation, 3(2), 73–82.
  27. Elmose-Østerlund, K., Dalgas, B. W., Bredahl, T. V. G., Lenze, L., Høyer-Kruse, J., & Ibsen, B. (2023). Motives for leisure-time physical activity participation: An analysis of their prevalence, consistency and associations with activity type and social background. BMC Public Health, 23(1), 2399. https://doi.org/10.1186/s12889-023-17304-0
  28. Emiroğlu, B. D. (2022). Tema park ziyaretçilerinin motivasyon kaynakları ve parkları ziyaret sebepleri: Sistematik bir literatür incelemesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 6(2), 411–433. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1003
  29. Erkekli, S., Çağlayan, M. N., Güneri Tosunoğlu, N., & Gülcan, B. (2024). Rekreasyonda sorumlu tüketici davranışları: Ölçek geliştirme çalışması. Tourism and Recreation, 6(1), 194–207. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1463842
  30. Eryılmaz, G., & Akgündüz, Y. (2017). Bireyleri rekreatif faaliyetlere yönelten motive edici faktörler. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(1), 13–26.
  31. Funk, D. C., Beaton, A., & Alexandris, K. (2012). Sport consumer motivation: Autonomy and control orientations that regulate fan behaviours. Sport Management Review, 15(3), 355–367. https://doi.org/10.1016/j.smr.2011.11.001
  32. Gaffar, V., Yuniawati, Y., & Ridwanudin, O. (2019). A study of outdoor recreation motivation and activity preferences. Journal of Southwest Jiaotong University, 54(3), 1–10.
  33. Genç, H. İ. (2024). Rekreasyonel egzersize katılım motivasyonu ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Journal of Sport for All and Recreation, 6(2), 141–146. https://doi.org/10.56639/jsar.1477685
  34. Gözen, E. (2020). Açık alan rekreasyon aktivitelerine katılmayı motive eden faktörlere yönelik ölçek geliştirme çalışması. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2197–2209. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.475
  35. Gumusgul, O., Acet, M., Senturk, A., et al. (2025). The effect of exercise in virtual environment on psychological well-being and motivation for recreation participation. Current Psychology, 44, 1587–1597. https://doi.org/10.1007/s12144-025-07283-3
  36. Gülertekin Genç, S. (2023). Yoga turistlerinin motivasyonları üzerine sistematik literatür taraması. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(3), 1157–1170. https://doi.org/10.33083/joghat.2023.328
  37. Gümüşgül, C., & Ersoy, A. (2023). Rekreasyon ve stresle başa çıkma. İçinde E. Tezcan & O. Kusan (Eds.), Rekreasyonda güncel konular ve yeni trendler (ss. 87–97). İstanbul, Türkiye: Efe Akademi Yayıncılık. https://doi.org/10.59617/efepub202312
  38. Gün, S., & Kılıç, G. D. (2021). Pazarlama yöntemlerinin rekreasyon bağlamında değerlendirilmesi: Kavramsal inceleme. International Academic Social Resources Journal, 6(31), 1869–1878. https://doi.org/10.31569/ASRJOURNAL.372
  39. Gürbüz, Y., & Aydın, P. A. H. (2012). Zaman kavramı ve yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1–20.
  40. Gürsel, N., Güzel, P., & Yıldız, K. (2019). Kadınların rekreasyonel faaliyetlere katılımında motivasyon ve engelleri ile ilgili durum tespiti: Manisa ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 10(2), 164–174. https://doi.org/10.17155/omuspd.471821
  41. Güzel, P., Esentaş, M., & Yavaş Tez, Ö. (2020). Rekreatif egzersiz ve motivasyon: Fitness merkezleri üzerine amprik bir çalışma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 206–218. https://doi.org/10.31680/gaunjss.712108
  42. Iso-Ahola, S. E. (1982). Toward a social psychological theory of tourism motivation: A rejoinder. Annals of Tourism Research, 9(2), 256–262. https://doi.org/10.1016/0160-7383(82)90049-4
  43. Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon: Boş zamanları değerlendirme (6. bs.). Ankara, Türkiye: Gazi Kitabevi.
  44. Karaküçük, S., & Akgül, B. M. (2016). Ekorekreasyon: Rekreasyon ve çevre. Ankara, Türkiye: Gazi Kitabevi.
  45. Karaküçük, S., & Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve kentleşme. Ankara, Türkiye: Gazi Kitabevi.
  46. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. bs.). Ankara, Türkiye: Nobel.
  47. Kement, Ü., & Bükey, A. (2019). Doğa ve kültür fotoğrafçılığı kapsamında rekreasyonel motivasyonun demografik özelliklere göre incelenmesi. Tourism and Recreation, 1(1), 23–30.
  48. Kılbaş, Ş. (2010). Boş zamanı değerlendirme. Ankara, Türkiye: Gazi Kitabevi.
  49. Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170–189.
  50. Kırova, S., & Yılmaz, B. C. (2022). Boş Zaman Motivasyon Ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Turistik tercihler üzerinden bir değerlendirme. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences (ATRSS), 5(2), 107–123. https://doi.org/10.53353/atrss.1070700
  51. Kozak, M. (2002). Comparative analysis of tourist motivations by nationality and destinations. Tourism Management, 23(3), 221–232. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(01)00090-5
  52. Köktaş, K. Ş. (2004). Rekreasyon, boş zaman değerlendirme. Ankara, Türkiye: Nobel Yayın.
  53. Manfredo, M. J., Driver, B. L., & Tarrant, M. A. (1996). Measuring Leisure Motivation: A Meta-Analysis of the Recreation Experience Preference Scales. Journal of Leisure Research, 28(3), 188–213. https://doi.org/10.1080/00222216.1996.11949770
  54. Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396. https://doi.org/10.1037/h0054346
  55. McClelland, D. C. (1961). The achieving society. Princeton, NJ, USA: Van Nostrand.
  56. Mekhloufi, M., & Baziz, M. (2025). Factors influencing tourists’ revisit intention: Evidence from the Sahara desert in Algeria. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 41, 100879. https://doi.org/10.1016/j.jort.2025.100879
  57. Mills, I., & Williams, A. S. (2016). Understanding brand equity in campus recreational sports: A consumer-based perspective. Recreational Sports Journal, 40(2), 120–132. https://doi.org/10.1123/rsj.2015-0019
  58. Öztürk, Y. (2021). Modern toplumda rekreasyon ihtiyacı ve fayda farkındalığı. İçinde S. Kül Alan, E. K. Şimşek, Ö. Yayla, & M. C. Birinci (Eds.), Rekreasyon ve turizm araştırmaları (ss. 7–13). Konya, Türkiye: Çizgi Kitabevi.
  59. Pereira, H. V., Palmeira, A. L., Encantado, J., Marques, M. M., Santos, I., Carraça, E. V., & Teixeira, P. J. (2021). Systematic Review of Psychological and Behavioral Correlates of Recreational Running. Frontiers in Psychology, 12, 624783. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.624783
  60. Puaschunder, J. M. (2019). Mental temporal accounting. RAIS Conference Proceedings, 114–124. https://doi.org/10.5281/zenodo.3267530
  61. Sarıtepeci, M. (2018). Beklenti-değer teorisini temel alan başarı motivasyonu ölçeğini uyarlama çalışması. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(1), 28–40.
  62. Schroeder, S. A., Cornicelli, L., Fulton, D. C., & Merchant, S. S. (2019). The influence of motivation versus experience on recreation satisfaction: How appreciative- versus achievement-oriented recreation experience preferences relate to hunter satisfaction. Journal of Leisure Research, 50(3–5), 263–283. https://doi.org/10.1080/00222216.2018.1557502
  63. Schulz, P., Schulte, J., Raube, S., Disouky, H., & Kandler, C. (2018). The role of leisure interest and engagement for subjective well-being. Journal of Happiness Studies, 19, 1135–1150. https://doi.org/10.1007/s10902-017-9863-0
  64. Sindik, J., & Gjurašić, M. (2017). The motivation for visiting recreational sports event “Wild League” in water polo. Naše More, 64(1 Suppl.), 9–15. https://doi.org/10.17818/NM/2017/1.9
  65. Solomon, M. R. (2018). Consumer behavior: Buying, having, and being (12th ed.). Boston, MA, USA: Pearson.
  66. Stebbins, R. A. (1997). Casual leisure: A conceptual statement. Leisure Studies, 16(1), 17–25. https://doi.org/10.1080/026143697375485
  67. Stebbins, R. A. (2005). Project-based leisure: Theoretical neglect of a common use of free time. Leisure Studies, 24(1), 1–11. https://doi.org/10.1080/0261436042000180832
  68. Stebbins, R. A. (2007). Serious leisure: A perspective for our time. New Brunswick, NJ, USA: Transaction Publishers.
  69. Tajfel, H., & Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. İçinde W. G. Austin & S. Worchel (Eds.), The social psychology of intergroup relations (ss. 33–47). Monterey, CA, USA: Brooks/Cole.
  70. Tarınç, A. (2021). Rekreasyon motivasyonu. İçinde S. Kül Alan, E. K. Şimşek, Ö. Yayla, & M. C. Birinci (Eds.), Rekreasyon ve turizm araştırmaları (ss. 14–20). Konya, Türkiye: Çizgi Kitabevi.
  71. Torkildsen, G. (1992). Leisure and recreation management (3rd ed.). London, England: E & FN Spon.
  72. Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. New York, NY, USA: John Wiley & Sons.
  73. Walker, G. J., Deng, J., & Dieser, R. B. (2001). Ethnicity, acculturation, self-construal, and motivations for outdoor recreation. Leisure Sciences, 23(4), 263–283. https://doi.org/10.1080/01490400152809115
  74. Weissinger, E., & Bandalos, D. L. (1995). Development, reliability and validity of a scale to measure intrinsic motivation in leisure. Journal of Leisure Research, 27(4), 379–400. https://doi.org/10.1080/00222216.1995.11949756

Similar Articles

You may also start an advanced similarity search for this article.