Cilt 6 Sayı 1 (2021): Turkish Journal of Marketing
Makaleler

Futbol takımı taraftarlığında özdeşleşme: Kocaelispor taraftarı örneği

PDF
  • Yusuf Bahadır Doğru,
  • Fatih Koç,
  • Caner Giray,
  • Belma Yön
Yusuf Bahadır Doğru
Arş. Görv. Dr., Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
Fatih Koç
Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi
Caner Giray
Doç. Dr., İstanbul Rumeli Üniversitesi
Belma Yön
Dr., Kocaeli

Yayınlanmış 25.04.2021

Anahtar Kelimeler

  • Kocaelispor, Yerel Futbol Kulüpleri, Taraftarlık, Özdeşleşme

Telif Hakkı (c) 2021 Yusuf Bahadır Doğru- Fatih Koç- Caner Giray- Belma Yön

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Futbol takımı taraftarlığında özdeşleşme: Kocaelispor taraftarı örneği. (2021). Turkish Journal of Marketing, 6(1), 1-20. https://doi.org/10.30685/tujom.v6i1.104

Öz

Futbol, dünyada ilgi ile takip edilen spor dallarından biridir. Futbol denildiğinde akla gelen ilk kavramlardan biri de taraftarlıktır. Taraftar davranışları sayesinde, futbol bir endüstri halini almıştır. Futbolun önde gelen kulüplerinin yanı sıra, endüstrileşmeden uzak olan yerel kulüplerinin taraftar davranışları bazı kulüpler özelinde farklılık göstermektedir. Bu davranışlar taraftar ve şehir arasındaki ilişki üzerinden yorumlanabilir. Buradan hareketle, bu çalışmada süper ligden amatör lige kadar gerilemiş olan Kocaelispor’un taraftar davranışlarının incelenmiştir. Bunun nedeni, Kocaelispor’un amatör kümede dahi en yüksek taraftar ortalamasına sahip olmasıdır. Bu çalışmanın amacı, Kocaelispor futbol takımını destekleyen taraftarların özdeşleşme düzeylerinin taraftarlık biçimleri, futbol maçlarını izleme eğilimleri ve demografik faktörlere göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Araştırma, Kocaeli’de yaşayan Kocaelispor taraftarı ile nicel araştırma yöntemlerinden biri olan anket tekniği uygulanarak yapılmıştır. Araştırmaya katılan taraftarlar kolayda örnekleme metodu ile seçilmiştir. Araştırmada ölçek olarak “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonunda elde edilen veriler, demografik bilgilere, taraftarlık biçimlerine, futbol maçı izleme eğilimlerine ve özdeşleşme düzeylerine göre karşılaştırılmıştır. Araştırmada Kocaelispor taraftarının takımı ile yüksek düzeyde özdeşleşmeye sahip olduğu, bununla birlikte taraftar sınıflandırmasına göre özdeşleşme düzeyinin farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların özdeşleşme düzeyleri arasında farklılık olup olmadığı varyans analizi (ANOVA) ile test edilmiştir. Gruplar arasında farklılığı görmek için, Scheffe Post-Hoc testi yapılmıştır ve çeşitli farklılık ortaya çıkmıştır.

PDF

Referanslar

  1. Yaş üstü bireyler.(t.y.) 16 Kasım 2020 tarihinde http://www.ysk.gov.tr adresinden erişildi.
  2. Akşar, Tuğrul (2005). Endüstriyel Futbol. İstanbul: Literatür.
  3. Andrei, T., (2019). Aspects Regarding the Behavior of Football Supporters. Annals of Constantin Brancusi University of Targu-Jiu. Economy Series.
  4. Armstrong, G., and Mitchell, J. P. (2008). Global and Local Football: Politics and Europeanization on the Fringes of the EU. Routledge.
  5. Armstrong, K.L. (2002). Race and Spor Consumption Mativatsions: A Preliminary Investigation of a Black’s Consumer Motivation Scale, Journal of Sport Behavior, 25(4), 309-330
  6. Avrupda biz. (t.y.). 16 Kasım 2020 tarihinde https://kocaelispor.com.tr/avrupada-biz adresinden erişildi.
  7. Aycan, A., Polat, E. ve Uçan, Y. (2009) “Takım Özdeşleşme Düzeyi ile Profesyonel Futbol Müsabakalarına Seyirci Olarak Katılım Kararını Etkileyen Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7 (4):169-174.
  8. Aydın Mustafa Berkay, Hatipoğlu Duygu ve Ceyhan Çağdaş (2008). “Endüstriyel futbol çağında taraftarlık”. İletişim kuram ve araştırma dergisi (26), 289-316.
  9. Baş, M. (2008).Futbolda Taraftar ve Takım Özdeşleşmesi (Trabzonspor Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  10. Berument, H., ve Yucel, E. M. (2005). Long live Fenerbahçe: The production boosting effects of football. Journal of Economic Psychology, 26(6), 842-861.
  11. Biscaia, R., Ross, S., Yoshida, M., Correia, A., Rosado, A. and Marôco, J., (2016). Investigating the role of fan club membership on perceptions of team brand equity in football. Sport Management Review, 19(2), pp.157-170.
  12. Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  13. Cohen J. (1988) The analysis of variance. In Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (second ed.). Lawrence Erlbaum Associates. 274-87.
  14. Derman, Orhan (2008). “Ergenlerde Psikososyal Gelişim”. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tığ Eğitimi Etkinlikleri. Adolesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, 63, 19-21.
  15. Erkal, M., Güven, Ö. ve Ayan, D. (1998). Sosyolojik Açıdan Spor. İstanbul: Der Yayınları.
  16. Funk, D.C., Beaton, A. ve Alexandris, K., (2012). Sport consumer motivation: Autonomy and control orientations that regulate fan behaviours. Sport management review, 15(3), pp.355-367.
  17. Ganideh ve Good (2015). Cheering for Spanish clubs: Team identification and fandom of foreign soccer clubs (The case of Arab fans), International Journal of Sport Psychology 46(4):348-368
  18. Giray, C. (2008). Özdeşleşme, Marka Tutumu ve Markaya Yönelik Davranışsal Eğilimler: Futbol Takımı Taraftarlığı Açısından Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli: Gebze Yüksek Teknolojisi Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  19. Günay, N. ve Tiryaki Ş. (2003). Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeğinin (STÖÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 14 (1), 14-26.
  20. Hodri Meydan. (t.y.) 28 Kasım 2020 tarihinde http://www.kocaelisporblog.com/taraftar-devrimleri-gelenegi adresinden erişilmiştir.
  21. Hoehn, T., and Szymanski, S. (1999). The americanization of European football. Economic policy, 14(28), 204-240.
  22. Hunt K., Bristol T., ve Bashaw E. (1999). A conceptual approach to classifying sports fans. Journal of Services Marketing, 13(6), 439-452.
  23. Jones, I. (1998). Football Fandom: Football Fan Identity and Identification at Luton Football Club. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Luton Üniversitesi İşletme Fakültesi Felsefe Doktora Programı.
  24. Jones, I. (2000). A model of serious leisure identification: the case of football fandom. Journal Leisure Studies. 19(4), 283-298.
  25. Karademir, Y ve Kurnaz, H . (2020). Examination Of The Relationship Between The Identification Levels And Aggression Levels Of The Fans; Example Of Alanyaspor Fans . Turkish Journal of Sport and Exercise , 22 (2) , 230-243.
  26. Katırcı, H. (2012). Spor Endüstrisi ve Pazarlama. H. Katırcı ve M. Argan içinde, Spor Pazarlaması (s. 2-33). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  27. Kayaoğlu, A. G. (2000). Futbol Fanatizmi, Sosyal Kimlik ve Şiddet: Bir Futbol Takımının Taraftarlarıyla Yapılan Çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  28. Kelman, H. C. (1958). Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change. Journal of Conflict Resolution, 2(1), 51-60.
  29. Kıliıc, S. (2014). Etki büyüklüğü. Journal of Mood Disorders, 4 (1), 44-6.DOI: 10.5455/jmood.20140228012836
  30. Kozanoglu C. (1999) Beyond Edirne: Football and the National Identity Crisis in Turkey. In: Armstrong G., Giulianotti R. (eds) Football Cultures and Identities. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/9780230378896_10
  31. Köknel, Ö. (1986). İnsanı Anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar Matbaası.
  32. Leite, Â., Ramires, A., Costa, R., Castro, F., Vidal, D.G. and Dinis, M.A.P., (2020). Comparing psychopathological symptoms in Portuguese football fans and non-fans. Behavioral Sciences, 10(5), p.85.
  33. Madrigal, R. (1995). Cognitive and affective determinants of fan satisfaction with sporting event attendance. Journal of Leisure Research 27(3), 205-227.
  34. Murrell, A. J., ve Dietz, B. (1992). Fan support of sport teams: The effect of a common group identity. Journal of Sport & Exercise Psychology, 14(1), 28-39.
  35. Örneklem. (t.y.) 16 Kasım 2020 tarihinde https://www.socscistatistics.com/effectsize/default3.aspx adresinden erişilmiştir.
  36. Paolo Guenzi, (2007), Sport marketing and facility management: from stadiums to customerbased multipurpose leisure centres,in Desbordes, M. (Ed.). (2007). Marketing and football: An international perspective. , Routledge.
  37. Puan Durumu. https://www.tff.org/Default.aspx?pageID=28&kulupID=132. Erişim tarihi: 28.11.2020
  38. Rosenberger III, P.J., Yun, J.H., Rahman, M.M., Köcher, S. and de Oliveira, M.J., 2019. Gooool: motivation drivers of attitudinal and behavioral fan loyalty in Brazil. Revista Brasileira de Marketing, 18(4), pp.116-136.
  39. Szymanski, S., and Smith, R. (1997). The English football industry: profit, performance and industrial structure. International Review of Applied Economics, 11(1), 135-153.
  40. Şampiyonluklar ve diğer başarılar. (t.y). 16 Kasım 2020 tarihinde https://kocaelispor.com.tr/sampiyonluklar-ve-diger-basarilar adresinden erişildi.
  41. Şentürk, Ü., (2007). Popüler Bir Kültür Örneği Olarak Futbol. Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 31(1).
  42. Tajfel, H. (1981). Human Groups and Social Categories—Studies in Social Psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
  43. Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup Relations. Annual Review of Psychology, 33,1-39.
  44. Talimciler, A., (2017), "Image Of Masculınıty in Soccer Fan: The Case Of Bucaspor, Göztepe ve Karşıyaka Fans." Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi 1, no. 1: 27-57.
  45. Taraftar Rekoru. (t.y.) https://tr.beinsports.com/haber/kocaelispor-amatorde-rekor-kirdi. Erişim tarihi: 28.11.2020
  46. Taraftarlık Kavramı. (t.y.) 16 Kasım 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr adresinden erişildi.
  47. Tarihçe. (t.y). 16 Kasım 2020 tarihinde https://kocaelispor.com.tr/tarihce adresinden erişildi.
  48. Tok M, Demirbüken S, Karateke A. (2016). Kadın Taraftarların Özdeşleşme Düzeyleri ve Küfürlü Tezahürata Yaklaşımlarının Belirlenmesi (Göztepeli Kadın Taraftarlar Örneği).
  49. Turner, J. (1975) Social comparison and social identity: some prospects for inter-group behaviour. European Journal of Social Psychology, 5(1), 5-34.
  50. Uhler, B.D. ve Lanter, J. R. (2008). The Consequences of Sports Fan Identification. Hugenberg, L.W., Haridakis, P.M., ve Earnheardt, A.C. (Ed.), Sports mania : essays on fandom and the media in the 21st century içinde (103-113, ss.) North Carolina ve London: McFarland N. Company, Inc., Publishers
  51. Vrooman, J. (2012). The economic structure of the NFL. In The economics of the National Football League (pp. 7-31). Springer, New York, NY.
  52. Wann, D. ve Branscombe, N. (1990). Die-hard and fair-weather fans: Effects of identification on BIRGing and CORFing tendencies. Journal of Sport and Social Issues, 14, 103-117.
  53. Wann, D. ve Branscombe, N. (1993). Sports fans: Measuring degree of identification with their team. International Journal of Sport Psychology. 24(1), 1-17.
  54. Wann, D. L., ve Schrader, M. P. (1997). Team Identification and the Enjoyment of Watching a Sporting Event. Perceptual and Motor Skills, 84(3), 954–954.
  55. Wann, D.L., Melnick, M.J., Russell, G.W., ve Pease, D.G. (2001). Sports fans: The psychology and social impact of spectators. New York: Rouledge.
  56. Winfree, J. (2012). NFL franchise values, locations, and stadium economics. In The Economics of the National Football League (pp. 33-54). Springer, New York, NY.
  57. Zelyurt, M. K. (2013), Dünyanın Çeşitli Ülkelerinde Etnik Geririmler Bağlamında Futbol. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Journal of the Human and Social Science Researches, Cilt.2, Sayı: 2 – Volume. 2, Issue: 2
  58. Zelyurt, M.K., (2019). Futbol Taraftarlığı, Özdeşleşme ve Kimlik: Taraftarlıktan Fanatizme... Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 85-105.